Marx, sermaye ve iktisadi aklın cinneti

“`html

Marx’ın Meta Teorisi ve Günümüzdeki Geçerliliği

Marx, kapitalist ekonomik sistemin işleyişini detaylı bir şekilde incelerken, metaların ikili yapısına dikkat çeker. Onun fikirlerine göre, metalar hem kullanım değeri hem de mübadele değerine sahiptir. Bu noktada, Marx metaları iki ayrı kategoriye ayırmadan, ikili doğasını ele alır. Kullanım değeri, bir meta ile ilgili yararlılık özelliğini yansıtırken, mübadele değeri ise pazardaki değerini ifade eder. Bu iki değer bir yandan birbirine bağlıdır, diğer yandan da zıt ilişkiler içerisindedir. Kullanım değeri, yiyecekten giyeceğe, hatta kültürel ürünlere kadar birçok şeyde kendini gösterebilir. Önemli olan, kullanım değerinin, bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde üretilmesi ve onlarda bir isteğin oluşmasını sağlamasıdır. Diğer yandan mübadele değeri, ekonomik sistemin sadece kapitalist toplumda geçerli olan bir yönüdür.

Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti
David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti”, Çeviren: Esin Soğancılar, 239 sayfa, Sel Yayıncılık, 2021

David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti” adlı eserinde bu sorulara ışık tutarak, “Bugün bazı açılardan eski moda görünse de, Marx’ın analizleri eski zamandan çok daha geçerli.” diyerek bu fikirleri vurgular. Marx’ın dönemi, dünya genelinde etkileri hissedilen karmaşık bir ekonomik sistemin ortaya çıkmasına zemin sağlamıştır.

Harvey, Marx’ın “sermaye, hareket halinde bir değerdir” ifadesi üzerinden yola çıkarak, sermayenin döngüsünü doğadaki hidrolik denge ile kıyaslar. Ancak, bu iki yaklaşım arasında belirgin bir farklılık olduğunu da aktarır; hidrolojik döngü sabit ve değişmezdir, oysa sermaye döngüsü sürekli bir büyüme sarmalı içinde hareket eder. Harvey, sermayenin değeri hareket ettiğinde değer kaybının olduğu konusunda uyarıda bulunur.

Marx, değeri “toplumsal olarak gerekli emek zamanı” olarak tanımlarken, Harvey bu değer kavramının maddi sonuçlar doğuran ama gayri maddi ilişkilerle bağlantılı olduğunu ifade eder. Marx’ın para kavramı, yabancılaşmış emek değerlerini temsil ederken, Harvey’e göre “toplumsal olarak gerekli olan”, hem işverenlerin hem de işçilerin tabi olduğu bir “görünmez el” yaratmaktadır. Marx’a göre, mübadele değerinin tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamak, toplumsal olarak gerekli emek zamanının da sona erdirilmesi anlamına gelir.

Harvey, “hareket halindeki değer” kavramı üzerinden, sermayenin yeniden üretiminde ortaya çıkan tehlikeleri ve sermayenin farklı kesimleri arasındaki uzlaşmaz çelişkileri gözler önüne serer. Sermaye durakladığı veya yavaşladığı her anında değer kaybı meydana gelecektir. Sermaye, mamul ürün şeklinde pasif kaldığında, aktif olarak çalışamaz, bu da ekonomik bir krizi tetikler. Ayrıca, paranın atıl kalması sorunundan ziyade, burada stok maliyetlerinin daha önemli olduğunu vurgular. Üretim sürecindeki rutin masrafların karşılanması için, finansman ihtiyacı doğar ve bu çoğu zaman kredi mekanizmalarıyla halledilmeye çalışılır.

Harvey’nin borç ekonomisi üzerine yaptığı analiz, üretim zamanıyla dolaşım zamanının çelişkisi üzerinden ilerler. Bu çelişki, kredinin dünyaya girişini sağlar. Marx, fakat paranın bir meta olarak dönüşümünün karmaşık olduğunu keşfeder, bu yüzden yeni yatırım ve yenileme için kredi kullanılabilmektedir.

Marx’a göre, borç verilen para, yani faiz getiren sermaye, karşı değer formu olarak değerlendirilmektedir. Bu, sermaye devrini hızlandırmanın bir yoludur. Borç, gelecekteki üretim değerlerine ilişkin bir hak talebidir; bu değer üretimi yeterli değilse, kriz kaçınılmazdır. Dolayısıyla, üretken olmayan emek borç kapsamına girer. Örneğin, pazarlama gibi dolaşımda çalışan emekçiler artı değer yaratabilir ama gerçek anlamda bir değer üretmezler. Hem ev içi emek hem de alternatif yaşam biçimlerinin geliştirilmesi gibi unsurlar da “karşı değer” politikası kapsamına girmektedir.

Harvey, “sermayenin hareket yasalarının” günümüzde geldiği noktanın ciddiyetine dikkat çekerken, Marx’ın perspektifini kuramsal olarak güncel meselelerle birleştirir. Tüm emekçilerin yaşamlarını sürdürmek için verdikleri mücadelelerin sebeplerini çözmek ve anlamak için sermaye kavramının evrimi gereklidir. Çağımızın gerçekliğini kavrayabilmek için, sermayenin işleyiş biçimlerinin derinlemesine analiz edilmesi elzemdir.

“`

Related Posts

ONUR BELGESİ ALMA ŞARTLARI 2025 || Onur belgesi kaç puanla alınır, kimlere verilir? Onur belgesi ve takdir/teşekkür belgesi aynı anda alınır mı?

Onur belgesi alma koşulları, okullarda dönem sonu yaklaşırken öğrenci ve veliler tarafından merak ediliyor. İlkokul, ortaokul ve lise öğrencileri için 2. dönemi bitirirken başarı kriterlerini yerine getiren öğrencilere Takdir ve Teşekkür Belgesi ile Onur Belgesi de verilecek. Takdir Belgesi, not ortalaması 85,00 ve daha yukarı olan öğrencilere veriliyor. Yıl sonu dönem ortalaması 70 ila 84.99 arasında olanlar ise Teşekkür Belgesi almaya hak kazanacak. Bununla birlikte davranışlarıyla arkadaşlarına ve çevresine örnek teşkil eden öğrencilere de Onur Belgesi takdim edilecek. Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Ödül yönetmeliğinde Onur Belgesi alma şartları detaylarıyla açıklanmıştır. Peki Onur belgesi kaç puanla alınır, kimlere verilir? Onur belgesi ve takdir/teşekkür belgesi aynı anda alınır mı? İşte Onur Belgesi alma şartları…

Barış Manço’nun kardeşi İnci Manço İlbay vefat etti

Barış Manço’nun kardeşi İnci Manço İlbay vefat etti

YAZ GÜN DÖNÜMÜ 2025 || Gün dönümü ne zaman? En uzun gündüz hangi tarihte, ayın kaçında olacak?

Gün dönümü tarihi, Haziran ayıyla beraber merak konusu oldu. Yaz gündönümünde Güneş ışınları Yengeç Dönencesi’ne yılda bir defa dik gelir. Bu tarih kuzey yarımkürede yazın, güney yarımkürede kışın başlangıcı sayılır. Gündönümleri mevsimler arası geçişlerin de belirlenmesinde büyük öneme sahip olurken, yaz gündönümü de Güneş’in gökte en tepede olduğu zamanı temsil ediyor. Peki gün dönümü ne zaman? En uzun gündüz hangi tarihte, ayın kaçında olacak?

KYK bursu ne zaman kesilir, biter, yazın yatıyor mu? KYK bursu hangi ayda kesilir, temmuz ayında yatar mı?

Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin maddi destek kaynağı olan KYK bursu, belirli koşullarda kesilmekte ya da öğrenim süresince devam etmektedir. KYK bursu Temmuz’da yatar mı? sorusu da bu sebeple araştırılıyor. 2025 yılında mezun olacak öğrenciler için burs ödemelerinin ne zaman kesileceği merak ediliyor. Akademik başarı, kayıt durumu ve öğrenim süresi gibi faktörler, bursun devamlılığı için kritik önem taşıyor. Peki, KYK bursu ne zaman biter? KYK bursu temmuz ayında yatacak mı?

Tanıdık tatların şehri Atina’nın zamansız cazibesi

Tarihi, kültürü, enerjisi ve lezzetleriyle insanın ruhunu besleyen bir kent. Büyüleyici Atina Akropolü’nden modern sanat galerilerine, lüks otellerden yerel lezzet duraklarına kadar Atina her adımda insanı derinden etkileyen, sürükleyici bir hikâye anlatıyor.

MANİSA BAYRAM NAMAZI SAATİ 2025: Manisa’da Kurban bayram namazı saat kaçta? Diyanet Manisa Kurban Bayramı namaz saati

Manisa bayram namazı saati, Diyanet tarafından açıklandı. Bayram namazı saati ile Kurban Bayramı’na giriş yapacak olan Manisa sakinleri, günün ilk ibadetini gerçekleştirmeye hazırlanıyor. Diyanet’in yayımladığı bilgiler ışığında, Manisa bayram namazı saati hususunda bilgi edinecek olan binlerce Müslüman, sabahın erken saatlerine alarmlarını kuracak. Peki, Manisa bayram namazı saat kaçta kılınacak? İşte, tüm iller ve Manisa bayram namazı saatleri bilgisi